Εικαστική ψυχοθεραπεία

Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία art-therapy είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, που για όσους έρχονται σε επαφή μαζί της  αυτό που μαθαίνουν και κατανοούν είναι η διαδικασία που παράγει τέχνη και η θεραπευτική ιδιότητα της.   Είναι  ο άνθρωπος δημιουργός που παίρνει στα χέρια του τον πηλό, το χρώμα, το πινέλο και γνωρίζοντας τα υλικά φτιάχνει, δημιουργεί πράγματα-έργα που δεν τα ελέγχει ο ορθολογισμός και εκπλήσσεται , ο άνθρωπος δημιουργός   αποκαλύπτει και θαυμάζει μέσα από την εικαστική έκφραση, ζωγραφίζει  και βλέπει στα δημιουργήματα του ότι δεν έβλεπε παλιότερα .

 

Πιο απλά η  Εικαστική Ψυχοθεραπεία είναι ένας ευχάριστος και δημιουργικός τρόπος να καταπολεμήσεις το άγχος, να διαχειριστείς τα δύσκολα συναισθήματα και να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά καταστάσεις που το προκαλούν όπως βέβαια και σε πιο δύσκολες καταστάσεις στην ψυχική υγεία εφόσον αποτελεί μια μέθοδο καταπολέμησης της κατάθλιψης, αγχωδών διαταραχών του στρες (και άλλων διαταραχών) χωρίς φαρμακευτική αγωγή.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες της τέχνης ανακουφίζουν  και ταυτόχρονα η ενασχόληση με τη δημιουργική διαδικασία  αποσπά την προσοχή από σκέψεις και προβληματισμούς που βασανίζουν το μυαλό. Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία βοηθά παράλληλα στην αναγνώριση, καταπολέμηση και κάποιες φορές στην εξάλειψη των πηγών του άγχους στην καθημερινότητα.

Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία Απευθύνεται στο γενικό πληθυσμό, σε ευαισθητοποιημένα άτομα στα οποία η αναζήτηση του εαυτού και των σχέσεων με τους άλλους αποτελούν ανοιχτά ζητήματα προς επεξεργασία.

Η ανάλυση των θεμάτων γίνεται πολυεπίπεδα με έμφαση στη θεωρία όσο και στην πράξη. Μέσα από την κατανόηση της αποδοχής, της διαφορετικότητας και της μοναδικότητας του ατόμου  διευρύνονται  οι  επικοινωνιακές δεξιότητες, την η ολόπλευρη ανάπτυξη εαυτού και την επαφή με το δημιουργικό τους εαυτό. Οι συμμετέχοντες διευρύνουν το γνωστικό και συναισθηματικό τους επίπεδο, ανακαλύπτουν νέους τρόπους θεώρησης των θεμάτων που τους απασχολούν, αναπτύσσουν νέες στρατηγικές επίλυσης  προβλημάτων και  εκφράζονται δημιουργικά και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους μέσα από τον ανοιχτό διάλογο της ψυχολογικής θεωρίας αλλά και της τέχνης.

Ο άνθρωπος προσπαθεί να εξισορροπήσει τις ψυχικές του συγκρούσεις , που παράγουν ενοχή , άγχος χρησιμοποιώντας τη δημιουργική του ικανότητα και έτσι τα στοιχεία της ταυτότητας του ως ένα βαθμό καθορίζονται από τις προσπάθειες του να συμβιβάσει αυτές τις αντικρουέμενες τάσεις.

Αυτή η εσωτερική αναγκαιότητα είναι ο πυρήνας της δημιουργίας και συνεπώς κάθε ψυχική διεργασία μπορεί να εκφραστεί και να αποτυπωθεί μέσα από το εικαστικό αποτέλεσμα. Το έργο γίνεται φίλτρο , οθόνη , δοχείο και έτσι η δημιουργικότητα του ανθρώπου και η ανάπτυξη της γίνεται ένας πολύ σημαντικός θεραπευτικός παράγοντας.

Ένας πρώτος συµβολισµός είναι οι ίδιες οι νοητικές ή ψυχικές αναπαραστάσεις που  γίνονται έργο / εικόνα . Το άτοµο µπορεί να τροποποιεί τη φαντασία του, τους δαίμονες του  να αλλάζει ή και να εµπλουτίζει τα σύµβολά του.

Μέσω της εικαστικής θεραπείας το άτοµο µπορεί ακόµη και να φτιάχνει τα σύµβολά του, µια και το εικαστικό προϊόν είναι ένα πρώτο σύµβολο. Έτσι δίνεται η δυνατότητα στον άνθρωπο να μορφοποιήσει τους φόβους του , να χάσουν  αυτοί πλέον την ασάφεια τους, να αποκτήσουν συγκεκριμένη μορφή και να τους αντιμετωπίσει καλύτερα Η εικαστική παραγωγή παραμένει ως απόδειξη στο χρόνο και στο χώρο και ο άνθρωπος είναι δύσκολο να αρνηθεί την ύπαρξη της .Το έργο τέχνης είναι πάντα εκεί ακόμη και αν θελήσει ο δημιουργός του να το κρατήσει σε απόσταση:  κάποια στιγμή η καταστροφική μορφή θα μεταμορφωθεί.

Άλλωστε η μετουσίωση είναι μια συνεχιζόμενη διαδικασία και η κάθε της προσπάθεια οδηγεί σε μια λύση, που με τη σειρά της γεννά μια άλλη  δυνατή και ενδιαφέρουσα από την προηγούμενη και λιγότερο απειλητική.

Η ζωγραφική  λοιπόν λειτουργεί και θεραπευτικά, με την ευρεία σημασία της λέξης, καθώς, εκτός από την καθαρτική λειτουργία με την συναισθηματική εκφόρτιση με τις γραμμές και τα χρώματα, δίνει μια δυνατότητα να μορφοποιήσουν τους φόβους τους και να τους αντιμετωπίσουν καλύτερα. Αυτοί οι φόβοι   λοιπόν  απoκτούν μέσα από τη ζωγραφική   συγκεκριμένη μορφή και έτσι χάνουν πλέον  την ασάφειά τους και φοβίζουν  λιγότερο.

Η τέχνη  απεικονίζει το πώς η εικαστική έκφραση λειτουργεί καθαρτικά και σαν ένα µέσο επικοινωνίας και επεξεργασίας συναισθηµάτων. Αυτή η ίδια η ζωγραφική εκφραστικότητα αποτελεί και το μείζον εργαλείο στην Εικαστική Ψυχοθεραπεία.

Θα πρέπει να διευκρινίσουμε επίσης ότι δεν χρειάζεται να ξέρει κάποιος να ζωγραφίζει δεν χρειάζεται να είναι κανείς καλλιτέχνης για να δώσει μορφή στο χάος , να περάσει από την αδράνεια στην κίνηση, από τη σύγχυση στην τάξη. Η επαφή με τον δημιουργικό μας εαυτό είναι μια πράξη αγάπης. Ο άνθρωπος δημιουργός σε ένα πλαίσιο αποδοχής, σεβασμού και γνώσης εκπλήσσεται και απορεί, συγκινεί, θαυμάζει …

πηγή: psychologyart.gr