ΛΕΚΤΙΚΗ ΔΥΣΠΡΑΞΙΑ
¨Το παιδί μου κάνει συνέχεια μορφασμούς, χειρονομίας, δείχνει αλλά δεν λέει λέξεις¨.
¨Δεν τον καταλαβαίνω όταν μιλαεί¨.
¨ Είναι αδέξιο, συνέχεια σκοντάφτει.¨
¨Είναι τεμπέλης, ακόμα και να φάει βαριέται.¨
Μαρτυρίες γονέων που τα παιδιά του διαγνώστηκαν με δυσπραξία είτε λεκτική είτε στοματική ή και τα δυο μαζί.
Σήμερα θα δούμε την Λεκτική Δυσπραξία:
Με τον όρο Δυσπραξία εννοούμε την διαταραχή του κινητικού συντονισμού που επηρεάζει την ικανότητα εκτέλεσης εκούσιων μυϊκών κινήσεων. Εμφανίζεται συχνότερα σε αγόρια απ ότι σε κορίτσια. Είναι μια εξελικτική διαταραχή που επηρεάζει συγκεκριμένα σημεία του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τον συντονισμό και τον προγραμματισμό των λεπτών και αδρών κινήσεων. Η Δυσπραξία μπορεί να υπάρχει από την γέννηση ή μπορεί να επίκτητη αποτέλεσμα κάποιου τραύματος στο κεφάλι (κρανιεγκεφαλικές κακώσεις κλπ).
Ας το δούμε όμως στην καθημερινότητα τα μας τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Ένα παιδί με δυσπραξία δυσκολεύεται να εκτελέσει απλές καθημερινές πράξεις όπως να κουνήσει το χέρι του και να χαιρετήσει, να βάλει νερό στο ποτήρι και να το πιει, αλλά και σε πιο σύνθετες πράξεις όπως το να βουρτσίσει τα δόντια του. Ένα τέτοιο παιδί ίσως χαρακτηριστεί από το περιβάλλον του ως «ανώριμο» ή «ανοργάνωτο» ή και «επιθετικό» επειδή πολλές φορές δυσκολεύεται να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα που απαιτεί την ικανότητα λεπτού χειρισμού πχ (να φτιάξει πύργο με τουβλάκια ή να φτιάξει ένα παζλ), αντιδρά πετώντας ή και σπάζοντας παιχνίδια που δεν μπορεί να χειριστεί.
Ένα παιδί με δυσπραξία (λεκτική) μπορεί να καθυστερήσει να πει τις πρώτες του λέξεις πχ (3 ετών) ή να παράγει μια μικρή γκάμα λέξεων πχ «μαμά» «μπαμπά» κοκ. Το παιδί με δυσπραξία δυσκολεύεται να συντονίσει τις κινήσεις των μυών του προσώπου και του στόματος προκειμένου να παράγει τους ήχους και τις συλλαβές που χρειάζονται για να σχηματίσουν τις λέξεις. Για αυτό το λόγο συχνά συναντάμε παιδιά που υπεραπλουστεύουν την ομιλία τους επαναλαμβάνοντας την ιδία συλλαβή σε πολλές λέξεις πχ νερό – λελο, μήλο- ληλο, ή την πρώτη συλλαβή την κάνει ιδία με τη δεύτερη πχ καπέλο- πεπελο.
Πολλές φορές η ομιλία αυτών τον παιδιών είναι ακατάληπτη, διότι τείνουν να κάνουν πέρα απ τις απλοποιήσεις πολλές παραλείψεις, αντικαταστάσεις επαναλήψεις φωνημάτων, ενώ καθυστερούν να εισάγουν τα σύμφωνα στην ομιλία τους. Τα λάθη αυξάνονται ανάλογα με το μέγεθος της λέξης –φράσης. Τα παιδιά αυτά δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν μερικές φορές ακόμα και με τους οικείους τους, πράγμα που τα κάνει να γίνονται είτε επιθετικά, είτε να μην έχουν πρόθεση για επικοινωνία εφόσον δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτά.
Η Δυσπραξία μπορεί να συνοδεύεται και από άλλες διαταραχές όπως είναι η Εγκεφαλική παράλυση, νοητική καθυστέρηση, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές.
Τα παραπάνω συμπτώματα εμφανίζονται κατά βάση στην Δυσπραξία αλλά μην τα συγχέουμε πχ αν το παιδί μας είναι ¨τεμπέλικο ή αδέξιο¨ δεν σημαίνει ότι έχει Δυσπραξία είναι μια σειρά από συμπτώματα που πρέπει να παρουσιάζει το παιδί. Αν έχουμε αμφιβολίες ή ενδείξεις να απευθυνόμαστε στους ειδικούς. Μια έγκυρη και σωστή διάγνωση μας κατευθύνει να βοηθήσουμε τους γονείς και τα παιδιά στην αντιμετώπιση των δυσκολιών.
Σαμοϊλη Μάγδα
Λογοθεραπεύτρια